افزایش قیمت دلار محاسبات را بهم ریخت

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)، تفاوتی که در پیش‌بینی قیمت نفت ایجاد شده است، احتمالا بودجه را دچار کسری 37هزار‌میلیاردتومانی می‌کند. مادامی که نفت کمتری به فروش می‌رسد، ورودی ارز کاهش یافته و قیمت ارز افزایش می‌یابد. اگر نرخ ارز افزایش یابد، دولت از این طریق می‌تواند هفت تا10هزار‌میلیارد تومان درآمد کسب کند و کسری بودجه را تا حدودی بپوشاند. غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌و‌گو با «آرمان» گفت: « افزایش قیمت دلار معادلات و محاسبات کمیسیون برنامه و بودجه را بهم ریخت. ایران اقتصاد باثباتی ندارد و نتیجه این مساله به رقم بالای کسری بودجه ختم می‌شود . افزایش قیمت نفت یا کاهش قیمت دلار، افزایش درآمد برای دولت را در پی‌ دارد. طی 10سال گذشته ایران دائما دچار کسری بودجه بوده است.»

اخیرا پیش‌بینی شده که دولت در سال جاری با کسری بودجه 37هزار‌میلیارد دلاری روبه‌رو خواهد بود. شما علت این کسری بودجه محتمل را چه می‌دانید؟
افزایش قیمت در دلار معادلات و محاسبات کمیسیون برنامه و بودجه را بهم ریخت. ایران اقتصاد باثباتی ندارد و نتیجه این مساله به رقم بالای کسری بودجه ختم می‌شود. افزایش قیمت نفت یا کاهش قیمت دلار، افزایش درآمد برای دولت را در پی ‌دارد. طی 10سال گذشته ایران دائم دچار کسری بودجه بوده است. رقم پیش‌بینی‌شده برای نفت روند نزولی و رقمی که برای تبدیل دلار به ریال پیش‌بینی شد، روند صعودی پیدا کرده است. این موضوع نشان‌دهنده این است که دولت دچار کسری بودجه خواهد شد و اثر آن روی پروژه‌های عمرانی به‌وضوح دیده می‌شود. در خوشبینانه‌ترین حالت حدود 40میلیارد تومان کسری بودجه در دولت وجود دارد و امید است طی روزهای آینده تغییراتی در این زمینه حاصل شود. بخشی از تامین درآمدها از طریق افزایش فروش حاصل از نفت ایجاد می‌شود. شاید در مقابل کاهش قیمت نفت با افزایش میزان تولیدات نفت بتوان کسری بودجه را کمی جبران کرد. در حال حاضر اعلام رقم واقعی کسری بودجه امکانپذیر نیست و عددی که اعلام شده، در صورتی درست پیش‌بینی شده ‌‌است که وضعیت به‌شکل کنونی ثابت باقی بماند. اگر قیمت نفت کاهش پیدا کند، یا قیمت دلار افزایش داشته باشد، یا هر دو مورد همزمان اتفاق بیفتد، میزان کسری افزایش پیدا خواهد کرد. اگر قیمت دلار و نفت افزایش پیدا کند، یا عرضه نفت زیاد شود، کسری بودجه دچار کاهش می‌شود، ولی هیچ‌زمانی این عدد به صفر نخواهد رسید. متاسفانه در ایران بودجه منطبق بر واقعیت نوشته نمی‌شود و یکی از اشکالاتی که بر کار کمیسیون برنامه و بودجه وارد است، رویایی نوشتن بودجه است. بودجه بر اساس واقعیت‌ها و حداقل‌ها نوشته نمی‌شود، بلکه بودجه بر اساس حداکثرها بسته می‌شود و در این راستا هر سال با کسری بودجه رو‌به‌رو شویم.
چه تمهیداتی لازم است تا سال آینده نیز با کسری بودجه رو‌به‌رو نشویم؟
بودجه در گام اول باید بر اساس واقعیت نوشته شود و از رویاپردازی خودداری کنیم. گام دوم این است که بودجه را براساس حداقل‌ها بنویسیم. باید واقع‌بینانه‌تر نگاه کرد و ‌جای اینکه امید داشت قیمت نفت افزایش داشته باشد، بودجه را با درنظرگرفتن قیمت پایین نفت نوشت. کمیسیون برنامه‌وبودجه باید خوشبینانه به افزایش تولیدات نگاه نکند و وضعیت واقعی تولید در ایران را در نظر بگیرد. مالیات، صادرات و سایر موضوعاتی که درآمد دولت را تحت تاثیر قرار می‌دهد، باید بر اساس واقعیت بررسی و در رقم بودجه لحاظ شود.
بر اساس مطالبی که عنوان شد، بودجه در حال حاضر انقباضی نوشته می‌شود یا انبساطی؟
 بودجه انقباضی این مفهوم را می‌رساند که بودجه باید سختگیرانه و براساس حداقل درآمدها، حداقل تولید نفت و حداقل قیمت‌ها نوشته شود و تصور کنیم در حال حاضر هیچ‌رونقی اتفاق نخواهد افتاد. بر این اساس می‌توان با درنظرگرفتن حداقل‌ها خوشبین باشیم که این میزان حداقل اتفاق خواهد افتاد. ممکن است برخی کارشناسان حوزه برنامه و بودجه اظهار کنند که بودجه سختگیرانه نوشته شده، اما در طول سال مورد نظر و در واقعیت امر انبساط اقتصادی نیز رخ داده است. در پی انبساط اقتصادی قیمت نفت افزایش پیدا می‌کند و تولید افزایش می‌یابد یا قیمت دلار کاهش دارد و پایه‌های مالیاتی نیز سیر افزایشی را طی می‌کند و سایر موارد مرتبط نیز در زمینه افزایش درآمدهای دولت وضعیت خوبی را در پیش می‌گیرد. در این راستا این افزایش درآمد دولت کسری بودجه را در پی نخواهد داشت. اگر بودجه سختگیرانه نوشته شود، شاید بسیاری از امیدها در مردم، به‌صورت صوری ایجاد نشود، اما اتفاقی که در این راستا رخ می‌دهد، این است که دولت دقیقا برنامه‌ای را که عنوان کرده، اجرا می‌کند. لازم به‌ذکر است که دولت باید قول‌های کمتری به مردم بدهد و جای آن به وعده‌هایش عمل کند تا با امید واهی مردم را ناامید نکند و اعتماد مردم از برنامه‌های اقتصادی و دولت سلب نشود. دولت در زمینه کسری بودجه نرخ دلار را افزایش می‌دهد و دلاری را که در اختیار دارد، می‌فروشد تا بتواند درآمد بیشتری حاصل کند. در دولت احمدی‌نژاد با افزایش درآمد هزینه‌ها نیز افزایش پیدا می‌کرد، اما خوشبختانه در دولت یازدهم این مساله تاکنون وجود نداشته است.