همکاری احتمالی اپل با سازمان‌های امنیتی دولتی

بر اساس دو گزارش مجزا، در برخی کشورها، شرکت اپل دارای توان بالقوه‌ی جاسوسی گسترده‌ از کاربران است و می‌تواند اطلاعات به‌دست‌آمده از کاربران را در اختیار سازمان‌های امنیتی دولتی قرار دهد. چنین اطلاعاتی امکان انجام اقدامات فوری را برای سازمان‌های امنیتی فراهم می‌آورد. با این وجود، مدت‌ها است که شرکت اپل بر اهمیت حریم خصوصی و امنیت اطلاعاتی کاربران به‌عنوان یک اولویت تأکید می‌کند. این مسئله در سال ۲۰۱۶ و در جریان درگیری اپل با FBI بر سر رمزگشایی اطلاعات گوشی آیفون به اوج خود رسید.

اخیرا تیم کوک، مدیرعامل اپل، تأیید کرده که شرکت مطبوعش در برخورد با تهدیدهای تروریستی ماه گذشته در انگلستان همکاری‌هایی با این کشور داشته است. هرچند تیم کوک حجم این همکاری‌ها را مشخص نکرده، اما تجربه‌ی اخیرِ یک خبرنگار به نگرانی‌ها در زمینه همکاری اپل با سازمان‌های امنیتی به‌منظور جاسوسی گسترده از کاربران دامن زده است.اتفاقی که توسط کوری گرو در نشریه‌ی رولینگ استون بازگو شده، کمی نگران‌کننده است. کوری گرو تجربه‌ی خود از بازگشت از کنسرت خیریه منچستر را که برای کمک به قربانیان حادثه‌ی تروریستی منچستر برگزار شده بود، این‌گونه توصیف می‌کند:

در حالی که به سمت قطار شهری حرکت می‌کردم، همه چیز امن به نظر می‌رسید. در همان حال در برنامه‌ی Apple Notes نوشتم «بالگردی بالای سر من در حال پرواز است». این جمله به من یادآوری می‌کرد مردمی که برای تماشای کنسرت آمده‌اند تحت حفاظت هستند. سپس دو مأمور پلیس من را متوقف کردند و از من پرسیدند با چه کسی آمده‌ام و اینکه در گوشی‌ام مطلبی درباره‌ی یک بالگرد نوشته‌ام یا خیر؟ جالب‌تر اینکه این مأموران در مورد نحوه‌ی دسترسی‌شان به برنامه‌ی Apple Notes گوشی من توضیحی ندادند. پس از گفتگویی دوستانه و بازرسی کیف و همچنین بررسی کارت شناسایی و کارت ویزیتم، مأموران پلیس به این نتیجه رسیدند که فرد خطرناکی نیستم. در نهایت یکی از مأموران با من دست داد و با لبخندی غم‌انگیز گفت «متوجه هستید که در وضعیتی حساسی و بحرانی قرار داریم» و سپس به من اجازه‌ی خروج داد. آن شب منچستر امن بود.

برای خبرنگاران، یادداشت ‌برداری با کمک آیفون امری رایج است؛ چرا که بعدا می‌توانند همین یادداشت‌ها را در مک‌بوک‌شان یا دیگر کامپیوتر‌ها مرور کنند. اما هدف کوری گرو از بازگو کردن این اتفاق اشاره به این مسئله است که سرویس‌های امنیتی بریتانیا توانسته بودند تنها چند دقیقه پس از نوشتن آن یادداشت، وارد عمل شوند. در صورت صحت ماجرای فوق، می‌توان گفت این کار با همکاری شرکت اپل صورت گرفته است. در تئوری، اپل به اطلاعات کاربران در سرویس ابری خود موسوم به آی‌کلاد (iCloud) دسترسی دارد و می‌تواند با کمک هوش مصنوعی و یادگیری ماشین تهدیدات بالقوه را شناسایی کند و به سرویس‌های امنیتی گزارش دهد. شاید این مسئله ترسناک باشد، اما در حال حاضر تنها در حد یک فرضیه است.متن ذیل نقل قولی است از تیم کوک در مصاحبه با بلومبرگ در مورد همکاری اطلاعاتی با انگلستان:

ما نه‌تنها در زمینه‌ی امور پلیسی بلکه در رابطه با حملات انجام‌شده نیز همکاری‌هایی با دولت انگلستان داشته‌ایم. در مواردی که ما اطلاعاتی در اختیار داریم و دولت انگلستان نیز رویه‌های قانونی را طی کرده است، قطعا این اطلاعات را در اختیارشان قرار خواهیم داد.

بنا بر ادعای تیم کوک، اپل داده‌های کاربران را رمزگشایی نکرده و تنها از اطلاعات به‌دست‌آمده از متادیتا استفاده کرده است. رمزگذاری داده‌های کاربران به این معنی نیست که هیچ داده‌ای وجود ندارد؛ متادیتا همواره وجود دارد و از آن می‌توان برای ساخت پروفایل اشخاص استفاده کرد. پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که اپل می‌تواند بدون افشای داده‌های رمزگذاری شده، اطلاعات مکالمه‌ها و مکان افراد را در اختیار نیرو‌های امنیتی قرار دهد.اواسط ماه می سال جاری، یک شرکت امنیتی روسی که در زمینه‌ی توسعه نرم‌افزارهای پلیسی و امنیتی فعالیت می‌کند، موفق به کشف این مسئله شده بود که یادداشت‌های حذف‌شده‌ی کاربران در برنامه‌ی Apple Notes پس از حذف شدن نیز در آی‌کلاد باقی می‌مانند. بنا بر ادعای این شرکت روسی، با وجود اینکه کاربران پس از گذشت ۳۰ روز امکان بازیابی یادداشت‌های حذف‌شده را ندارند، اپل بدون اطلاع کاربران یادداشت‌های حذف‌شده را برای مدت بیشتری در آی‌کلاد نگه‌داری می‌کند و استخراج این یادداشت‌ها پس از گذشت ۳۰ روز نیز امکان‌پذیر است. همچنین بر اساس گزارشی که اواسط ماه مارس سال ۲۰۱۶ در نشریه وال‌استریت ژورنال منتشر شد، اپل در تلاش بود ویژگی رمزگذاری آی‌کلاد را ارتقاء بخشد. جالب است که دست کم تا آن تاریخ، اپل توانایی رمزگشایی اطلاعات ذخیره‌شده در آی‌کلاد را داشت.