تعیین تکلیف بیت‌کوین از سوی بانک‌مرکزی

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)، جهان کنونی جهانی نیست که بتوان در آن به فناوری‌های جدید بی‌‌‌توجه ماند. هر روز در حوزه اقتصاد فناوری‌های جدیدی عرضه می‌شود که جا ماندن از آنها نه‌تنها ما را از سود‌های تازه بی‌‌‌نصیب می‌گذارد که اصلا باعث می‌شود سودی که قبلا حاصل می‌شده نیز از دست برود.

بیت‌کوین به‌عنوان ابزار جدید مالی می‌تواند استارت‌آپ‌ها را در ایران تقویت کند. این در حالی است که هنوز ارز دیجیتالی در ایران تعیین تکلیف نشده است.بیت‌کوین (Bitcoin) فناوری جدید اینترنتی است که کارکردهای مشابهی با پول بی‌پشتوانه دارد. درواقع بیت‌کوین یکی از پول‌های دیجیتالی است که به‌سرعت در فضای مجازی فراگیر شده‌ است. جدید بودن این فناوری به این معناست که ابداع‌کنندگان آن توانسته‌اند آن را در مدت‌زمان کوتاهی از قالب ایده به واقعیت اثرگذار بر دنیای اقتصاد تبدیل کنند. در چندسال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چندصدم‌دلار به چند‌هزار دلار افزایش یافته‌ است، اما پول بودن یک جایگاه حقوقی است و بیت‌کوین در صورتی می‌تواند به ارزش پولی داشته باشد که جایگاه حقوقی آن از سوی دولت‌ها پذیرفته شود. تاکنون هیچ‌دولتی بیت‌کوین را به رسمیت نشناخته است و دولت‌های ایالات متحده آمریکا، آلمان و چین بر کالا بودن بیت‌کوین تاکید دارند. البته از لحاظ فنی و کارکردی این عبارت صحیح است که بیت‌کوین نوعی پول دیجیتال بر پایه شبکه همتا به همتا و امضای دیجیتال است و این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که بدون هیچ‌واسطه‌ای، انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند و گره‌‌های شبکه هر معامله را در شبکه اعلام می‌کنند که پس از تایید در یک سیستم اثبات کار، در تاریخچه‌ای عمومی به نام Blockchain ذخیره می‌‌شود. همچنین این فناوری امکان پرداخت‌‌های بسیار کم‌هزینه را فراهم می‌کند. شبکه بیت‌کوین سیستم کنترل‌کننده متمرکز ندارد و توسط هیچ‌سازمان، موسسه یا نهاد دولتی اداره نمی‌شود. زمان متوسط تایید هر انتقال بیت‌کوین، تقریبا ده دقیقه است. انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاع‌‌رسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد. قبل از ابداع بیت‌کوین، سیستم‌های مالی آنلاین برای امنیت به سیستم کنترل‌کننده مرکزی احتیاج داشتند.به نوشته آرمان، با ابداع این فناوری شیوه اثبات کار در شبکه همتا به همتا جایگزین روش‌های قبلی شد. بنابراین می‌توان گفت بیت‌کوین به‌عنوان پروژه‌ای نسبتا جدید به‌سرعت در حال توسعه است. این در حالی است که توسعه‌دهندگان آن به کاربران توصیه می‌کنند که به آن به‌عنوان نرم‌افزار آزمایشی نگاه کنند.

بیت‌کوین فرصتی برای ایران
با توجه به پیشرفت و رشد فناوری‌های جدید در دنیا ما نیز باید همگام با این پیشرفت‌ها حرکت کنیم و باید بتوانیم در نظام اقتصادی خود با نظام‌‌هایی ‌که برای پرداخت و ارزشگذاری در همکاری با فعالان اقتصادی است، همسو باشیم. به همین منظور بیت‌کوین‌ها با ویژگی تراکنش فوری و بدون واسطه، پرداخت جهانی، کارمزد بسیار پایین و بی‌‌‌تاثیری تحریم بر بازکردن حسابشان می‌توانند تاثیر بسیاری بر شبکه بانکی و اقتصاد کشور ما داشته باشند. در حال حاضر برخی سایت‌ها در فضای مجازی بیت‌کوین را به کاربران ایرانی ارائه می‌دهند و چون استفاده از آنها به‌‌منظور نقل و انتقالات مالی با روشی راحت صورت می‌گیرد و امکان انتقال مبالغ بالا در این سیستم در ظرف چند دقیقه وجود دارد، استفاده از این فناوری نفوذ بالایی در کشور ما پیدا کرده است، البته هنوز استفاده از بیت‌کوین یا پول دیجیتال در کشور رایج نشده و تنها در مقیاس‌های کوچک مبادلاتی با آن صورت می‌گیرد. در همین رابطه معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی به ایلنا گفته است: بیت‌کوین فناوری مبتنی بر بلاک‌چین است و بانک‌‌های مرکزی دنیا در قبال این ارز دیجیتال واکنش‌‌های متفاوتی دارند، اما در هر صورت هنوز بیت‌کوین در کشوری به‌صورت رسمی به ثبت و شناخت نرسیده است. ناصر حکیمی با بیان اینکه بیت‌کوین فرصتی مناسب برای ایران است، افزود: ارز دیجیتال بیت‌کوین فرصت بسیار مناسبی برای توسعه بخش دیجیتال و استفاده از ظرفیت‌های این ارز دیجیتال برای توسعه است تا با استفاده از آن کسب‌و‌کارهای نوپا و استارت‌آپ‌‌ها بتوانند در حوزه تجارت سریع‌‌تر فعالیت کنند. او در رابطه با‌ آینده بیت‌کوین در ایران تاکید کرد: بیت‌کوین در ایران فرصت است و به همین دلیل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای این ارز دیجیتال تا سال۱۳۹۷ سیاستی واحد انتخاب می‌کند تا آینده ماینرها و فعالان این حوزه معلوم شود. معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اشاره به طرح بیت‌کوین ملی در ایران مانند کشور روسیه خاطرنشان کرد: در حال حاضر مساله بیت‌کوین ملی مطرح و به‌صورت جدی در حال بررسی است، اما اینکه آیا واقعا نیاز است بیت‌کوین ملی برای نظارت بیشتر بانک مرکزی برای این ارز دیجیتال در ایران استفاده شود، هنوز مبهم است و باید بررسی شود، اما در هر صورت نظارت برای این ارز نیاز است و بیت‌کوین ملی در سایر کشورها هم قصد نظارت دقیق و سریع برای این ارز دیجیتال را دارد.
بیت‌کوین‌ها با ویژگی چندبعدی
یک تحلیگر و فعال در حوزه بانکی در مورد فعالیت بیت‌کوین‌ها به «آرمان» می‌گوید: پول‌های دیجیتالی به‌تازگی بسیار زیاد شده‌اند و تعداد آنها از 100 تا هم فراتر رفته است. نیما امیر شکاری می‌افزاید: آنها به‌لحاظ ماهیتی چیزی بین پول، کالا و اوراق بهادار هستند؛ یعنی ابزار معامله‌ای هستند که ارزش سرمایه‌گذاری نیز دارند و در واقع چند خاصیت را با هم در خود تجمیع کرده‌اند. او عنوان می‌کند: این پول‌های دیجیتالی هم بورس‌بازان، هم کسانی که انواع و اقسام دارایی‌ها را معامله می‌کنند و هم به‌دلیل فناروی پشت آن آی.تی. من‌ها را به خود جذب کرده است. همچنین ریاضیدان‌ها از بعد فنی و تجار از بعد نقل و انتقال وجه و ابزار سریع معاملات به‌ویژه معاملات بین‌المللی از این فناوری استفاده می‌کنند. این تحلیلگر حوزه بانکی با بیان فراگیر‌شدن این فناوری در آینده تصریح می‌کند: این پول‌های دیجیتال شبیه بازی‌های هرمی، نت‌وورک مارتینگ و بازی‌های شبکه‌ای و... نیستند. خیلی از افراد این موارد را با پول‌های دیجیتیال اشتباه می‌گیرند، درحالی که بیت‌کوین‌ها می‌توانند بسیار کاربردی باشند، به‌ویژه برای کشورهایی مانند ما که با تحریم مواجهند، این ابزارها می‌توانند در تبادلات بین‌المللی و حتی دور زدن تحریم‌ها مورد استفاده قرار گیرند. او در پاسخ به این سوال که بیت‌کوین‌ها می‌توانند باعث خلق پول شوند، اظهار می‌کند: خلق پول زمانی اتفاق می‌افتد که ما ارز جدیدی را ایجاد کنیم که به‌اصطلاح به این کار ای.تی.او گفته می‌شود. مثل این است که شما بخواهید اوراق مشارکت جدیدی را در کشور منتشر کنید، در حالی که انتشار اوراق مشارکت نیاز به مجوز دارد. خرید و فروش با این فناوری باعث ایجاد خلق پول نخواهد شد و حتی در کشورهایی که ای.تی.او را مجاز کرده‌اند خرید و فروش این ارزها جایز است. امیرشکاری می‌گوید: متاسفانه در کشورمان در مورد این مسائل دیر تصمیم‌گیری می‌کنیم و سایر کشورها با دانشی که کسب می‌کنند، خیلی سریع موضع خود را نسبت به این موضوعات اعلام می‌کنند، به این دلیل که آنها برای مسائل خود مشاور می‌گیرند و شرکت‌های فعال در آن حوزه را پیدا می‌کنند و با آنها مشورت می‌کنند، ولی متاسفانه لگوراتورهای ما اعم از بانک مرکزی، بورس و... کند عمل می‌کنند. اینکه در مورد این موضوع اخیرا تصمیم‌گیری و بحث شده است بسیار خوب است، ولی باز هم نسبت به سایر کشور‌های دنیا دیر است و مساله‌ای که برای ما این‌قدر جدید است، برای آنها کاربردی شده و تاخیر ما باعث فرصت‌سوزی شده است.