حذف دلار به ضرر تجارت است

به باور بسیاری از فعالان اقتصادی مهم‌ترین مزیت حذف دلار مقاوم‌سازی سیستم مبادلات مالی تجاری است، به این ترتیب که همه ارزها قابل استفاده بوده و دیگر ارز غالبی وجود نداشته باشد. اقدامی که در 47 کشور دنیا پیاده سازی شده و این کشورها در چارچوب قراردادها و پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه براساس واحد پول ملی مبادله می‌کنند.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از کسب و کار ،  یکی از مسائلی که در رابطه با دلار مطرح بوده و ضرورت حذف آن را به میان آورده، تحریم‌های اقتصادی و اعمال فشارهای سیاسی کشور‌های دیگر بر اقتصاد کشور است که از مسیر حاکمیت دلار بر مبادلات تجاری حاصل می‌شود. به گفته کارشناسان اگرچه حذف دلار در معاملات ارز با کشورهای دیگر هزینه مضاعفی را به کشور ما و کشور طرف معامله تحمیل می‌کند اما در شرایط کنونی دارای مزایای بسیاری است. تاجران با این روش راحت‌تر کار می‌کنند، تبدیل پول‌شان با سهولت بیشتری انجام می‌شود و می‌توانند مراودات بانکی بین دو کشور را افزایش دهند.

البته کارشناسان تاکید دارند حذف دلار نباید به‌صورت یک‌باره اتفاق بیفتد چراکه هم در کوتاه‌مدت آثار منفی‌ای روی تجارت کشور به همراه دارد و هم از این نظر که بسیاری از شرکای تجاری ما از دلار استفاده می‌کنند، حذف یک‌باره آن عملی نیست. این کار زمانی ممکن و سودمند است که در یک بازه زمانی بلندمدت انجام شود.

به گفته کارشناسان تسلط دلار بر مبادلات تجاری به عنوان یک رویکرد سیاسی سبب افزایش هزینه‌های تجارت کشور می‌شود و به همین دلیل خیلی از کشورها که امکانات تجاری متقابل دارند، تلاش می‌کنند دلار را از مناسبات بازرگانی خود حذف کنند تا از آثار سوء‌سیاست بر مبادلات تجاری در امان باشند.

کمیل طیبی، استاد دانشگاه:

حذف دلار مانع توسعه مالی و پولی است

یکی از محدودیت‌هایی که ما در رابطه با استفاده از دلار در مبادلات تجاری داریم، این است که استفاده از دلار می‌تـــواند یکسری محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی مانند تحریم‌های اقتصادی را برای ما رقم بزند.

در گذشته کشور آمریکا تحت قانون داماتو یکسری محدودیت‌هایی به کشورهای دیگر تحمیل کرد که مهم‌ترین آن ایجاد محدودیت در مبادلات تجاری بود، به این صورت که اجازه نمی‌داد مبادلات تجاری از سقف 10 میلیون دلار تجاوز کند اما از طرفی آمریکا شریک تجاری ما نیست و از طرف دیگر بسیاری از کشورها هستند که از دلار برای مبادلات تجاری استفاده نمی‌کنند.

در این صورت دلار هزینه‌های زیادی برای ما در موضوع تبدیل آن به ارز کشور دیگر دارد. با این وجود از آن جایی که دلار پول بسیار قوی‌ای است، جایگزینی هر پول دیگری به‌جای آن ممکن است یک تهدید به‌حساب ‌آید، چراکه ممکن است آن پول جایگزین تضعیف شود و تضعیف آن یعنی تضعیف پول ملی کشور و در نهایت تاثیر منفی بر تجارت. از سوی دیگر لازم است بدانیم حذف دلار در بلندمدت از آن جایی که محدودیت ایجاد می‌کند، به ضرر مبادلات اقتصادی تمام شده و مانع از توسعه مالی و پولی می‌شود.

اصغر مشبکی، استاد دانشگاه:

حذف کامل دلار امکان پذیر نیست

سال‌هاست که بحث از حذف دلار درمیان است اما عملا هنوز امکان آن فراهم نشده است. دلیل آن هم این است که دلار یک پول بین‌المللی است و همه کشورها از آن استفاده می‌کنند. حذف آن باعث محدودیت تجاری شده و دایره کشورهای ما برای مبادلات تجاری را محدود می‌سازد. در سال 1944 بعد از جنگ جهانی دوم کنفرانس برتون وودز برگزار شد. در این کنفرانس دلار به عنوان یک واحد پول بین‌المللی در مبادلات تجاری برگزیده شد تا در معاملات تجاری مورد استفاده قرار بگیرد. در همین سال هم دولت آمریکا پذیرفت که پول مورد نیاز برای مبادلات تجاری را فراهم کند.

اما در سال 1970 نتوانست به وعده خود عمل کند و او با چاپ پول کاغذی به این کار اقدام کرد که باعث شد تورمی بزرگ بسیاری از کشورهای دیگر را در بر بگیرد. خود آمریکا 50 درصد از ارزش دلار کاست و این موجب شد که کشورها با تورمی شدید روبه‌رو شوند. فرانسه، آلمان و انگلیس نیز با کاهش 40 درصدی پول ملی خود مواجه شدند. به همین دلیل در سال 1971 بحث حق برداشت مخصوص به عنوان پول کمکی در کنار دلار را به میان آوردند.

 آنها نیم قرن تلاش کردند که بتوانند دلار را سر پا نگه دارند. در این راستا بود که واحد یورو در کنار دلار به‌کار برده شد که البته همیشه گران‌تر از دلار بود بنابراین یورو نیز نتوانست رقیب سرسخت دلار باشد و با این توضیحات روشن می‌شود که حذف دلار که باعث جلوگیری از فشار تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی آمریکا بر ما می‌شود، عملا ممکن نیست چون ما در نیم درصد معاملات تجاری بین‌المللی سهم داریم که چندان به چشم نمی‌آید.

 تنها راهکار این است که در برخی از مبادلات با کشورهای خاص مثل عراق، روسیه، کره و ... دلار را حذف کنیم نه اینکه در قرارداد با همه کشورها. اگر دلار را به‌طور کامل حذف کنیم، هم خود را در حوزه تجارت محدود کرده‌ایم به تعدادی از کشورها و هم بسیار ضرر کرده‌ایم. در شرایط فعلی امکان حذف دلار نیست اما با این حال دور از دسترس هم نخواهد بود. برای مثال قدم‌به‌قدم و با کمک کشورهای دیگر می‌توان به این هدف رسید.

مهدی پورقاضی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران:

حذف دلار غیر ممکن نیست

مبادلات تجاری می‌تواند به دلار، یورو یا ارزهای دیگر باشد اما زمانی که مبادلات تجاری به دلار صورت می‌گیرد، گزارش‌های آن به کشور آمریکا رفته و از آن جایی که ممکن است به دلیل تنش‌های سیاسی موجود میان دو کشور، از تسریع روند آن جلوگیری کند، آثار منفی‌ای بر تجارت ما به‌جا خواهد گذاشت.

 کشور آمریکا نسبت به تجارت ما و میزان معاملات ما حساس بوده و این حساسیت در معاملاتی که با دلار صورت می‌گیرد، مانع از تسهیل مبادلات تجاری خواهد شد و در مسیر آن مشکل ایجاد کرده یا اینکه باعث می‌شود آنها کند صورت بگیرند. گرچه حذف دلار مراحل قانونی و یکسری مقدماتی دارد که مسئولان باید نسبت به آن برنامه‌ریزی داشته باشند اما درکل چیز غیرممکنی نیست.

حداقل با محاسبه میزان خساراتی که از مبادله با دلار به کشور وارد می‌شود، می‌توان برای جایگزینی دلار با ارزهای دیگر برنامه‌ریزی کرد. در هر حال این اقدام مانع از دخالت کشوری مانند آمریکا در امور تجاری ما می‌شود که باوجود تحریم‌ها و تنش‌های سیاسی بین دو کشور، اهمیت این مساله روشن است.