دستاورد مثبت حذف دلار

حذف دلار از مبادلات تجاری تصمیم تازهای برای اقتصاد ایران نیست. همانطور که قبلا بانک مرکزی به سازمان توسعه و تجارت اعلام کرده بود امکان ثبت‌سفارش واردات کالا با دلار امریکا در سامانه سازمان توسعه تجارت فراهم است، در حالی که سیاست دولت حذف دلار از مبادلات و استفاده از ارزهای دیگر است. حال که فرانسه، آلمان و انگلیس، سه قدرت بزرگ اروپایی عضو توافق هسته‌ای برای حذف دلار امریکا از روابط تجاری خود با ایران توافق کرده‌اند، معتقدم این موضوع از لحاظ تبلیغاتی در عرصه بین‌الملل حرکتی مثبت بوده است. زیرا در این سال‌ها ما هر مبادله دلاری که داشتیم، یک سر آن به امریکا ختم می‌شد و این موضوع به‌شدت تجارت ما را تحت تاثیر قرار داده است. پیوسته گزارش‌های مبادلات تجاری ایران بر مبنای دلار مورد توجه امریکا قرار گرفته و طی این سال‌ها به دلیل وجود تنش‌های سیاسی میان ایران و امریکا، تبعات منفی تجارت ما را محاصره می‌کرد. به همین دلیل حدف دلار از تجارت با کشورهای اروپایی به عنوان یک رویکرد در عرصه بین‌المللی بهتر بود از سال‌های گذشته نیز دنبال و اجرایی می‌شد. اگرچه درآمدهای نفتی ایران به دلار در عدم تحقق این موضوع بی‌تاثیر نیست. با توجه به اینکه فروش نفت ایران با دلار است و دریافتی‌های آن با دلار صورت می‌گیرد، سیاستگذاران در این مدت به ناچار در راستای حفظ دلار تلاش کرده‌اند. اما حال که این توافق از سوی اعضای اروپایی برجام برای تجارت بدون دلار صورت گرفته، درست است که در ظاهر روزنه‌ای امیدبخش به سوی تجارت ایران باز شده اما فراموش نکنیم تغییر ماهوی روابط تجاری ایران اتفاق نخواهد افتاد. حتی ما در مبادلات تجاری با ارزهای دیگری مانند یورو، ین، یوآن و درهم نیز با مشکلاتی روبرو هستیم. بنابراین فقط دلار نیست که گره گشایش روابط تجاری ما با کشورهای دیگر است. ممکن است حذف دلار از روابط تجاری با کشورهای اروپایی یک قدم کار را آسان‌تر از گذشته کند اما بهبود مراودات تجاری‌مان فقط در گروی تعیین یک ارز جدید نیست و حذف دلار تنها پیمودن یک قدم مثبت در مسیر رونق اقتصاد است. البته باور دارم این تصمیم برجامی اثر مثبتی در اقتصاد کشور خواهد گذاشت. اما اینکه فکر کنیم چنین تصمیمی صرفا می‌تواند تمامی مشکلات اقتصاد ما را حل کند یا تغییری چشمگیر در شرایط اقتصادی کشور ایجاد کند، اشتباه است و در بلندمدت بهتر است سیاست‌های کارشناسی شده دیگری در راستای بهبود روابط در حوزه بازرگانی اجرا کرد. حذف دلار و چرخش به سمت یورو در بازار داخلی تاثیری جزیی و کوتاه‌مدت دارد اما در بلندمدت همان نرخ یورو می‌تواند مورد ملاک کالاها قرار گیرد.