پول های خارج شده از بورس به بورس بازنمی گردد

برای سرمایه‌گذاران در بازارهای مختلف نیز شرایط موافق و مخالف یکی از مهم‌ترین بسترهای موفقیت به شمار می‌رود؛ شرایطی که می‌تواند ایده‌ها را به ثمر نشانده و یا مانند نهالی در سرما‌ مانده خشک و نابود سازد.

اما چند وقتی است دیگر بازار سرمایه شور و شوق سابق را ندارد و فضای حاکم بر بازار فضایی سرد است و پر از بیم و هراس. شاخص ها نزولی شده اند و دولت اصرار دارد با دخالت در بازار، روند نزولی را صعودی سازد.

در همین زمینه از دکتر شاهین شایان آرانی می پرسیم که وضعیت بازار بورس سرانجام چه خواهد شد؟ او که یکی از کارشناسان خبره بازار سرمایه است با تاکید بر اینکه «دولت نباید در این بازار دخالت کند» می گوید: «دولت تصمیم دارد در این بازار دخالت هایی بکند که من امیدورام نکند. اگر دخالت نکند شاخص یک مقدار کمی پایین می آید و بعد به حالت تعادل خواهد رسید. در این صورت بازار یک بازار باثبات خواهد شد و می توان انتظار رشد، سود و بازدهی عقلایی از آن داشت. اما اگر دولت با تزریق منابع و خرید یا به عبارتی ایجاد تقاضای کاذب در بازار به دنبال دخالت در بازار باشد، در آن زمان بازار به نقطه تعادلی نخواهد رسید و بازار حالت سردرگمی و بلاتکلیفی خواهد داشت.»

وی ابراز امیدواری می کند که «بگذارند بازار خودجوش مسیر خود را پیدا کند، نرخ ها متعادل شود و شاخص به یک حد و اندازه تعادلی بر مبنای عرضه و تقاضای واقعی برسد.»

بازار سرمایه گرچه می تواند زمین خوبی برای سرمایه گذاران باشد اما با مثال کاشت درخت، یک تفاوت اساسی دارد و آن تاثیرپذیری از محیط اطراف است. در ایران چند سالی است که بازار ارز و سرمایه به شدت از محیط اتفاقات سیاسی تاثیر می پذیرند. مثلا اگر مذاکرات مثبت باشد، شاخص صعودی خواهد شد ولی کافیست گفته شود «مذاکرات هسته ای کند پیش می رود» ، آن روز برای سرمایه گذاران و بازار روز خوبی نخواهد شد.

شایان آرانی در این زمینه معتقد است: «بازار سرمایه ما بازار سرمایه بزرگیست که ارزشش با ارزش تولید ناخالص داخلی برابر است. به همین دلیل، اتفاقات مختلف اگر تاثیرات و تبعات اقتصادی داشته باشد حتما در بازار اثرگذار خواهد بود. دامنه این تاثیرات حتی اتفاقات اجتماعی نیز می تواند باشد.»

به گفته این کارشناس بازار سرمایه «اثر آخرین مذاکرات هسته ای، طبیعتا اثری منفی بود. وقتی گفته می شود «پیشرفت مذاکرات هسته ای کند شده است، این ذهنیت را ایجاد می کند که بحث تحریم ها ممکن است سخت تر حل شود و این موضوع نگرانی ایجاد می کند. به دنبال این نگرانی عدم تقاضای لازم در بازار ایجاد می شود، به طوریکه ممکن است متقاضیان از خرید برخی سهام ها منصرف شوند و در نتیجه کاهش قیمت ها اتفاق بیفتد.»

وی تاکید می کند: «وقتی بازار اینگونه عکس العمل نشان می دهد نمایانگر یک بازار سرمایه نسبتا سالم است.»

یکی دیگر از تصمیماتی که برای بازار سرمایه ایران گرفته شد، کاهش نرخ سود بانکی بود؛ تصمیمی كه به تحليل‌ برخی كارشناسان قرار بود بازار را مثبت كند. حتی علی طیب نیا، وزیر اقتصاد در دفاع از این کاهش گفته بود با این روند جدید « جاذبه سرمایه گذاری در بازار بورس نیز در مقایسه با دیگر بازارها افزایش خواهد یافت.»

شایان آرانی می گوید: « هدف از تعیین نرخ های جدید سود بانکی این بود که بازار پول، به نقطه تعادلی برساند اما با این نرخ ها، به اندازه ای که انتظار می رفت برای سیستم بانکی جذابیت ایجاد نشد که نقدینگی های سرگردان را جذب کند. چرا که بخشی از نقدینگی از بازار بورس خارج شد تا جذب سیستم بانکی شود اما این نقدینگی ها نه به بازار بورس بازگشت و نه به سیستم بانکی رفت. »

وی معتقد است: «نرخ های جدید نتوانسته است نقدینگی سرگردان را جذب کند. پول های خارج شده از بورس نیز دیگر به بازار بورس برنخواهد گشت. قیمت ها به طور کاذب بالا نگه داشته شده است و ما در بازار سهام، تقاضای کاذب داریم. در این وضعیت جذابیت برای خرید سهام کاهش می یابد.»

این کارشناس بازار سرمایه تاکید می کند: «نمی خواهم بگویم کاهش نرخ سود بانکی و تعیین نرخ های جدید باعث کاهش شاخص بورس می شود اما باعث شده است تا نظام باکی نتواند منابع سرگردان را جذب کند.»