چرا ارز تب کرد؟!

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،خیز نرخ ارز در بازار از چند روز گذشته شروع شد و به بیش از چهار هزار تومان رسید. عوامل مختلفی برای این رشد قیمت مطرح شد که مهم‌ترین آنها افزایش تقاضا به دلیل نزدیک شدن به ایام اربعین حسینی و سفر به عتبات عالیات، تهدیدات ترامپ، جبران کسری بودجه‌، عرضه نشدن ارز در بازار بود.اما با تثبیت نرخ ارز در بازار دیدیم که دلیل این افزایش قیمت‌ها هیاهوی آمریکایی‌ها نبوده است. از سوی دیگر ‌محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت هم این اطمینان‌خاطر را به فعالان اقتصادی داد که دولت به دنبال افزایش نرخ دلار نیست و این گفته که دولت خواهان افزایش نرخ ارز است، تهمت است.نوبخت افزود: دولت با کاهش ارزش ریال در برابر دلار متضرر خواهد شد و سیاست دولت کنترل نرخ ارز شناور و مهار تورم بوده و با کاهش غیرمنطقی ارزش ریال در برابر دلار مخالف است .در حالی که عده‌ای بر این باور هستند که رشد نرخ دلار برآمده از ساز‌و‌کار بازار است و وقت آن رسیده که دلار به قیمت واقعی خود برسد و این شرایط بازار می‌تواند بستر یکسان‌سازی نرخ ارز را فراهم کند‌ اما در مقابل عده‌ای هم معتقدند بانک مرکزی باید با مدیریت بازار، نوسانات نرخ ارز را کنترل کند چرا‌که آثار تورمی در سایر بخش‌های اقتصادی خواهد داشت و پیش‌بینی‌پذیری بازارها را از بین خواهد برد.اما موضوع مهم این است که دلار چهار هزار تومانی تا چه زمانی در بازار دوام خواهد داشت و آیا پس از این به بهانه‌های شروع سفرهای ژانویه (سال نو میلادی)، ادامه انتشار اخبار درباره سرنوشت برجام، گرانی‌های شب عید و... سمت و سوی نرخ ارز همچنان صعودی خواهد بود؟ کارشناسان در پاسخ به این سوال می‌گویند که اگر بانک مرکزی وارد بازار نشود، دلار در سطح قیمتی چهار هزار تومان باقی خواهد ماند.

بانک مرکزی مدیریت کند
در همین حال ‌حمیدرضا برادران شرکا، کارشناس اقتصادی درباره نوسانات نرخ ارز در بازار در چند روز گذشته اظهار داشت: نوسان نرخ ارز چیز عجیبی نیست و در همه دنیا شاهد این نوسانات هستیم اما عجیب این است که چرا بانک مرکزی در این شرایط بازار را کنترل نمی‌کند. نوسان نرخ ارز با هر دلیلی که باش از جمله شروع سفرهای اربعین، سفرهای ژانویه، انتشار اخبار سیاسی و‌... این وظیفه بانک مرکزی است که نوسانات را مدیریت کند.وی با تاکید بر اینکه مدیریت بازار با مداخله در آن متفاوت است، به ایرنا، گفت: دخالت در بازار زمانی رخ می‌دهد که قیمت‌های تعادلی بسیار بالاست و دولت بدون هیچ منطقی دخالت‌هایی را انجام می‌دهد اما در حال حاضر بخش عمده‌ای از منابع ارزی در اختیار و کنترل بانک مرکزی است و بازار سهم بسیار ناچیزی از آن دارد.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بازار آزاد تاثیر بسیار محدودی در مدیریت عرضه و تقاضا دارد، از سوی دیگر این تکلیف برنامه ششم است که نرخ ارز به صورت مدیریت شده شناور باشد و این مدیریت وظیفه قانونی بانک مرکزی است.برادران شرکا با پیش‌بینی بازار ارز تا پایان سال، گفت: به طور قطع اگر بانک مرکزی بازار را کنترل نکند، خیز نرخ دلار تا شب عید ادامه خواهد داشت. دائما عواملی به وجود می‌آیند که منجر به افزایش قیمت ارز شوند و در این میان موضوع مهم مدیریت بازار است.این کارشناس بازار ارز با تاکید بر اینکه نرخ دلار به تمام بازارهای کالایی و خدماتی کشور سیگنال می‌دهد، اظهار داشت: با افزایش نرخ دلار تمام بازارهای داخلی دچار گرانی می‌شوند و حال اگر حتی نرخ دلار کاهش پیدا کند آثار تورمی ایجاد شده ناشی از افزایش قیمت آن در سایر بازارها از بین نمی‌رود چرا‌که قیمت‌ها حالت چسبندگی دارند. به همین دلیل است که مدیریت بانک مرکزی از سوی دولت بسیار حائز اهمیت است.برادران شرکا با تاکید بر ضرورت اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز، گفت: بانک مرکزی چهار سال است که قصد یکسان‌سازی نرخ ارز را دارد اما تا‌کنون پس از گذشت این مدت نسبت به اجرای این سیاست پولی و مالی اقدام نکرده است و معتقد‌م دلایل ذکر شده برای این تاخیر منطقی نیست. اجرای این سیاست می‌تواند در منطقی شدن نرخ ارز موثر باشد.وی افزود: اگر تعیین نرخ ارز به یک بازار غیرمتشکلی که سهم زیادی از بازار ارز ندارد وگذار شود این یک سهل‌انگاری است و می‌تواند پیامدهای منفی برای سایر بخش‌های اقتصادی داشته باشد.

انباشت تورم قیمت ارز را تعدیل می‌کند
همچنین هادی حق‌شناس با بیان اینکه در مقایسه بازار ارز در شهریور 1396 با مدت مشابه یک سال قبل از آنم مشاهده می‌کنیم که نرخ ارز در این مدت تقریبا ثابت بوده است، گفت‌: در کشورمان در آستانه ایام اوج سفرهای خارجی با نوسانات مختصری در قیمت ارز مواجه می‌شویم اما تغییرات قیمتی عوامل بسیار متعددی دارد.وی با اشاره به ثبات قیمت ارز در طول یک سال گذشته ادامه داد: نرخ ارز در شرایطی تقریبا ثابت بوده که در طول چهار سال گذشته تورم انباشته وجود داشته که این تجمیع باید در تعدیل نرخ ارز تخلیه شود.حق‌شناس درباره علت تخلیه نشدن تورم انباشته در نرخ ارز طی چهار سال گذشته‌، گفت: دلیل اول خوشبینی مردم به ثبات اقتصادی با استقرار دولت یازدهم بوده است. امضای تفاهمنامه برجام و آثار آن در دوران پسابرجام دلیل دوم و دلیل سوم آن، کنترل سیاست‌های ارزی بانک مرکزی است وگرنه به طور قطع قیمت ارز باید با فرمول مابه‌التفاوت میانگین تورم داخلی و خارجی تعدیل می‌شد.این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا احتمال درجا زدن دلار در نرخ چهار هزار تومان وجود دارد، اظهار داشت: به نظرم اگر دولت در بازار ارز دخالت نکند، دلار در نرخ بالای چهار هزار تومان باقی خواهد ماند.وی تاکید کرد: هر اقدامی از سوی دولت به معنای مداخله نیست اما نوع سیاست دولت می‌تواند بسیار متفاوت باشد. اگر دولت از این فرصت استفاده کند و سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز به اجرا برسد به طور قطع عملیاتی شدن این سیاست به نفع اقتصاد ملی خواهد بود. البته دولت سال گذشته فرصت اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را داشت و باید نسبت به اجرای آن اقدام می‌کرد و جلوی رانت بازار ارز را می‌گرفت.