امتیازهای توافق ژنو از دید اوباما

رییس جمهور امریکا در آخرین نطق خود در سال ۲۰۱۳ گقت توافق ژنو هم برنامه هسته ای ایران را به عقب بر می گرداند و هم اطلاعاتی در اختیار امریکا قرار می دهد که این کشور تا پیش از این از آنها بی بهره بوده است.

متن کامل نطق باراک اوباما و بخش مربوط به ایران در پاسخ به سوال های خبرنگاران در کاخ سفید چنین است:

در خصوص ایران این احتمال وجود دارد که بتوان به راه حلی برای پایان دادن به مشکلی که چالش پیش روی امنیت ملی آمریکا در طول بیش از یک دهه گذشته محسوب می شده، دست یافت. در این راه، ایران باید در حالتی کاملا قابل راستی آزمایی، ثابت کند که بدنبال بمب اتمی نیست. ما در گام نخست ؛ شاهد توقف و یا بازگشت به عقب در بخش هایی از توانایی هسته ای ایران پس از توافق ژنو بودیم که این مورد در ده سال گذشته اولین بار اتفاق افتاد. ما چارچوبی را در نظر داریم که با مذاکرات کاملا جدی، احتمال در مسیر صحیح قرار گرفتن ایران همگام با جامعه بین المللی را با روشی کاملا قابل راستی آزمایی، خواهد سنجید. این اقدام به همه ما اطمینان خواهدداد که هرگونه برنامه اتمی صلح آمیز ایران در مسیر برنامه نظامی که بتواند ما و یا متحدان ما از جمله اسراییل را تهدید کند، منحرف نخواهد شد. بار دیگر اعلام میکنم آزمودن این مساله و محتمل بودن آن، برای ما اهمیت دارد. نه فقط بخاطر تضمین بلکه بدین خاطر این که میتواند جایگزین احتمالی برای جلوگیری از هرگونه درگیری با تمام عواقب آن، برای حل مشکل باشد. من از ابتدای این مسیر بطور شفاف و علنی اعلام کرده ام، هدف من جلوگیری از دست یابی ایران به سلاح اتمی است که مطمئنا مسیر دیپلماتیک را برای آن ترجیح می دهم. همه گزینه ها در عین حال از دید من بر روی میز است. اما اگر بتوان از طریق دیپلماتیک به نتیجه دست یافت، ما تلاش خود را خواهیم کرد. مطمئن هستم که همه نمایندگان در مجلس نمایندگان نیز این مسیر را ترجیح می دهند که البته این ترجیح مردم آمریکا نیز هست. ما در طول مذاکرات چیزی را از دست نخواهیم داد. دقیقا بخاطر اینکه این مرحله فقط به اثبات و تایید اختصاص دارد. ما در طول شش ماه آینده، بطور دقیق تری نسبت به گذشته، به برنامه اتمی ایران اشراف پیدا خواهیم کرد. می دانیم اگر آنها شرایط توافق را نقض کنند، مجوز دست یابی به انبار کردن اورانیوم های غنی سازی شده خود را بدست نخواهند آورد. در حقیقت ایرانی ها مجبور به کاهش ذخایر اورانیوم غنی سازی شده دارای درجه خلوص بالا هستند. اگر ما این دوره شش ماهه برای آزمودن این موضوع که آیا امکان دست یابی به راه حل جامع برای حل این مشکل وجود دارد یا خیر را نداشتیم، امکان پیشرفت ایرانی ها در برنامه اتمی خود حتی بیش از حالت فعلی نیز، ممکن بود. از این رو من به نمایندگان دموکرات و جمهوری خواه کنگره تاکید کردم نیازی به تحریم های جدید علیه ایران نیست. ایرانی ها اعلام کرده اند قادر هستند به ما تضمین دهند که برنامه اتمی آنها جنبه نظامی ندارد. اگر آنها در این مسیر موفق نشوند، بازگشتن به حالت اولیه برای ما و اعمال تحریم های بیشتر و همکاری با کنگره برای اعمال فشارهای شدیدتر بر ایران، آسان خواهد بود. اما در شرایط فعلی هیچ دلیلی برا ی اینکار وجود ندارد. البته تعجبی ندارد که برخی از نمایندگان بدنبال تحریم های بیشتر علیه ایران هستند. معتقدم این سیاست که در بسیاری از اوقات در خصوص ایران، باید سختگیری شود، خوب است. من بعنوان رئیس جمهور آمریکا مسئول اقدام های چهار سال گذشته هستم که با کمک کنگره رژیم تحریمی جامعی را ضد ایران اتخاذ کردیم که بطور ویژه با اعمال فشار، آنها را وادار کرد به پای میز مذاکره بیایند، طراحی کردیم. من هم به کنگره، هم به جامعه بین المللی و هم به مردم آمریکا میگویم؛ اجازه بدهید این مسیر را بیازماییم. اینک زمان آن است که تلاش کنیم آیا موضوع حل خواهد شد یا خیر. البته برخی نقطه نظرها نیز وجود دارند که ما در عین حالیکه از مذاکرات حمایت می کنیم اما معتقدیم وجود همزمان اهرم فشار برروی ایران نیز مفید خواهد بود. البته باید متذکر شوم تحریم های اعمال شده ضد ایران، همچنان به قوت خود باقی است که نتیجه آنها از دست دادن ماهانه میلیاردها دلار از درآمد های نفتی این کشور بوده است. ما از قبل تحریم هایی علیه بانک ها و موسسات مالی ایران وضع کرده ایم که حتی اینک با وجود در جریان بودن مذاکرات همچنان به قوت خودباقی هستند. این مسیر میتواند ما را مطمئن سازد که ایرانی ها خواهند دانست در صورت شکست مذاکرات، تحریم های شدیدتری در انتظار آنها خواهد بود. فکر نمی کنم ایرانی ها تردید ی داشته باشند که کنگره آمریکا از وضع تحریم های بیشتر، نسبت به گذشته خوشحال تر خواهد شد. ما قادریم ظرف یک روز تحریم های بیشتری را تصویب و عملی کنیم. اما اگر در خصوص مذاکرات جدی هستیم، باید فضایی را ایجاد کنیم که ایران مایل به گام برداشتن در مسیری که چندان برایش دلچسب نیست، باشد. و برخلاف ایدئولوژی؛ لفاظی ها و سوء ظن هایی که ایرانی ها به ما دارند، ما می توانیم کمکی برای قراردادن آنها در این موضع گیری که بطور حتم خواهان حل مشکل از طریق چنین اقدام هایی هستیم، بکنیم.

منبع خبر :ایران هسته ای