اخبار سیاسی و اقتصادی

اقتصاد ایران ۷ درصد کوچک‌تر شد

یکی از بد‌ترین بیماری‌های اقتصادی در دنیا وقوع همزمان رکود یا نزول تولید ناخالص داخلی و تورم است که به آن رکود تورمی می‌گویند. نزدیک به 2سال است که اقتصاد ایران با این بیماری مهلک مواجه است و در شرایطی که اقتصاد به‌طور مداوم در حال کوچک‌تر شدن است نرخ تورم بیش از 20درصد و حتی در مقاطعی تا 40درصد ارزیابی شده است. برآورد‌های آماری نشان می‌دهد که این وضعیت بد اقتصادی به‌ویژه از زمان خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های تازه بدتر شده است با این حال برخی گزارش‌ها به‌ویژه گزارش‌های بانک جهانی نشان می‌دهد که احتمالا از سال‌جاری میلادی روند نزولی اقتصاد ایران متوقف خواهد شد و به صفر خواهد رسید. با این حال در سال قبل اقتصاد ایران یکی از بدترین عملکرد‌های 3دهه گذشته را ثبت کرده است.

نزول 7درصدی اقتصاد ایران
مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که تولید ناخالص داخلی ایران در سال قبل 7درصد کاهش یافته است. مقایسه آماری رکود‌های اقتصادی ایران از ابتدای دهه40 تاکنون نشان می‌دهد که نزول 7درصدی اقتصاد ایران در سال 98 یکی از بد‌ترین نزول‌ها در 33سال گذشته یعنی از سال 1365تاکنون بوده است. درطول این سال‌ها بیشترین میزان نزول تولید یا رکود اقتصادی ابتدا مربوط به سال 1391با نزول 8.3درصدی بوده و بعد از این سال بیشترین نزول اقتصادی مربوط به پارسال بوده است. اقتصاد ایران از ابتدای دهه40 تاکنون بارها درگیر رکود و نزول اقتصادی بوده است. با این حال بیشترین دوره‌های رکود بین سال‌های 1354تا 1365اتفاق افتاده است. بخشی از این رکود‌های اقتصادی که بالاترین میزان رکود در اقتصاد ایران است، این دوره مربوط به جنگ تحمیلی و جایگزینی سیاست‌های اقتصادی پس از انقلاب اسلامی بوده است.به نوشته همشهری، گزارش مرکز آمار ایران همچنین حاکی از آن است که بیشترین میزان اثر‌گذاری تحریم‌ها بر بخش صنعت و معدن بوده و این موضوع منجر به نزول 14.7درصدی این بخش شده است. با این حال بخش کشاورزی با رشد 3درصدی در سال قبل مواجه بوده است. این نشان می‌دهد که تحریم‌های ظالمانه آمریکا که از سال97 پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام تشدید شده است بخش صنعت و معدن را نشانه رفته است. با این حال امیدواری‌هایی هم نسبت به پایان دوره رکود به‌دلیل تطابق پیدا کردن اقتصاد با تحریم‌ها به‌وجود آمده است.

امیدواری برای بازگشت به ثبات
مطابق گزارش مرکز آمار ایران بخش عمده نزول 7درصدی اقتصاد ایران در سال98 ناشی از کاهش فروش نفت و مشکلات به‌وجود آمده در بخش صنعت و معدن و همین‌طور صنعت نفت به‌دلیل اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران بوده است. چرا که میزان نزول تولید ناخالص داخلی بدون احتساب نفت فقط 0.6درصد بوده است. این عدد امیدواری‌های زیادی را ایجاد کرده که درصورت کاهش وابستگی به نفت، اقتصاد ایران ظرف یک سال آینده دوباره وارد مدار رشد شود.به‌ویژه آنکه دولت اقداماتی را هم برای کاهش بیشتر وابستگی به نفت در بودجه آغاز کرده است. تازه‌ترین گزارش‌های بانک جهانی نیز موید این نکته است که احتمالا دوره رکود اقتصادی ایران در سال‌ جاری میلادی به پایان خواهد رسید.بانک جهانی نه فقط انتظار دارد که عملکرد اقتصادی ایران در سال‌ جاری میلادی بهتر از سال قبل باشد، بلکه انتظار دارد این سال آخرین سال نزول اقتصادی ایران باشد و سال‌ آینده، اقتصاد ایران با رشد مثبت ۲.۱ درصدی به 3سال رشد منفی متوالی(سال‌های میلادی) خود خاتمه دهد. اقتصاد ایران در سال گذشته میلادی طبق تخمین بانک جهانی ۸.۲ درصد کوچک شد. براساس ارزیابی بانک جهانی، در سال۲۰۲۰ میلادی رشد اقتصادی ایران صفر درصد خواهد بود. صندوق بین‌المللی پول در مهرماه، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۱۹ را منفی ۹.۵ درصد ارزیابی کرده بود.

طلا رشد خواهد کرد، اما چقدر؟

در حالی که این متن نوشته می شود قیمت هر انس طلا 1730 دلار می باشد و حالت نسبتا پایداری را از خود نشان می دهد. طی هفته گذشته طلا رشدی پایدارداشت و از 1685 دلار به 1740 دلار و سپس در انتهای هفته و قبل از بسته شدن بازار 1730 دلار شد.اکثر کارشناسان بازار طلا پیش بینی می کنند که در هفته پیش رو قیمت طلا حالتی صعودی را از خود نشان دهد و همچنان رشد کند اما هنوز هم تردید های بسیاری درباره اینکه طلا چقدر رشد کند وجود دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند که هنوز بسیار زود است که 1800 دلار شدن طلا را پیش بینی کنیم.عدم بالا رفتن تورم میتواند قیمت طلا را در حال حاضر به صورت نسبتا پایداری حفظ کند اما در دامه و با ایجاد تورم این امیواری وجود دارد که قیمت طلا افزایشی بسیار زیاد را از خود نشان دهد.به نوشته طلا، در حال حاضر به دلیل تشدید نگرانی ها بابت موج دوم بیماری کووید-19 نیز قیمت طلا رشد بیشتری خواهد داشت.در مجموع اگر بخواهیم چند روز آینده قیمت طلا را پیش بینی کنیم فضای نسبتا پر از نوسان، رفت و برگشتی و در مجموع رشد را برای قیمت طلا پیش بینی خواهیم کرد.

جهان در انتظار تورم و رشد قیمت طلا

طبق عقیده بسیاری از اقتصاددانان در ماه های آینده به دلیل کمک های مالی دولت ها به مردم و تزریق نقدینگی به بازار و حتی صنایع، کشور ها دچار تورم خواهند شد و پیش بینی می شود در شرایطی که جهان به تورم دچار شود قیمت طلا بیش از پیش صعود خواهد کرد.چمبرز کارشناس وضعیت اقتصادی و بورس معتقد است که وضعیت اقتصادی کاملا فاجعه بار است و اعداد و ارقام منتشر شده امید بخش نیستند. وی می گوید که سقوط در بازار بورس معمولا w شکل می باشد اما در حال حاظر ما یک سقوط v شکل را تجربه کرده ایم و شرایط موجود نوید یک سقوط شدید دیگر در بازار سهام را می دهند که دلیل آن می تواند تورم جهانی باشد.هنگامی که تورم ایجاد شود طلا به بهترین مکان برای سرمایه گذاری تبدیل می شود و سرمایه را حفظ می کند.چمبرز در ادامه گفت که اگر چه اقتصاد در حال بهبودی است اما نرخ بیکاری هنوز بسیار بالا است. به علاوه موج دوم کووید -19 که در حال حاضر به ایالات متحده رسیده است رشد اقتصادی را کاهش خواهد داد. البته بعید است دولت ها به دلیل شرایط اقتصادی دوباره اقدامات پیشین خود را تکرار کنند اما بهرحال اقتصاد تا حد زیادی از این موضوع ضربه خواهد خورد.

کابوس کرونا برای قیمتی‌ترین سنگ جهان

شرکت دوبیرز که اکثر این سنگها را در بوتسوانا استخراج و به فروش می‌رساند، از ماه فوریه به ندرت الماس خام فروخته است. وضعیت شرکت الروسا رقیب روسی دوبیرز هم تعریفی ندارد. اکنون که محدودیت‌های وضع شده در سراسر جهان برای مقابله با شیوع ویروس کرونا به تدریج رفع می‌شود، الماسهای به فروش نرفته این چالش را ایجاد کرده اند که چگونه الماس‌هایی به ارزش میلیاردها دلار فروخته شوند، بدون این که به احیای تدریجی این صنعت لطمه وارد شود.پاندمی ویروس کرونا دنیای الماس را نابود کرده است. فروشگاه‌های جواهرات درهای خود را به روی مشتریان بستند. استادان هندی که به برش و صیقل الماس‌های خام می‌پرداختند ناچار شدند در خانه بمانند و دوبیرز فروش مارس خود را لغو کرد زیرا  خریداران نمی‌توانستند برای مشاهده کالاها سفر کنند.وبیرز و الروسا برای دفاع از سهم بازارشان اقدام کرده‌اند. این معدنکاران حاضر نشده‌اند قیمت‌ها را کاهش دهند اما در عوض به خریداران آزادی کم سابقه‌ای برای مذاکره مجدد قراردادهای خرید این سنگ‌های قیمتی داده اند. همچنین به منظور کنترل سطح موجودی الماسها، تولیدشان را کاهش داده‌اند با این حال حجم الماس‌های انبار شده رو به افزایش است.طبق برآورد شرکت مشاوره جمدکس، پنج تولیدکننده بزرگ جهان احتمالا ذخایری به ارزش حدود ۳.۵ میلیارد دلار دارند. این آمار ممکن است تا پایان سال به ۴.۵ میلیارد دلار یا حدود یک سوم از تولید سالانه الماس خام برسد. تولیدکنندگان تلاش کرده‌اند عرضه الماس خام را برای حمایت از بازار و ارزش محدود کنند. سوال این است که فروش ذخایر انبار شده در عین حمایت از ارزش بازار چطور انجام خواهد گرفت.دوبیرز پس از این که ناچار شد رویداد مارس را لغو کند، موفق شد در ماه مه رویدادی را برگزار کند اما برخلاف معمول، نتایج آن را اعلام نکرد. به گفته منابع آگاه، این فروش به حدود ۳۵ میلیون دلار رسید که در مقایسه با فروش ۴۱۶ میلیون دلار در سال گذشته رقم ناچیزی است.آزمون بزرگ بعدی برای صنعت الماس در اواخر ماه میلادی جاری خواهد بود که فروش جدید دوبیرز برگزار می‌شود. این شرکت به دنبال جذب مشتری، اقداماتی مانند اجازه مشاهده الماس خارج از بوتسوانا داده است و خریداران می‌توانند از خرید کالاهایی که برای خریدشان موافقت کرده بودند صرفنظر کنند.مشتریان دوبیرز که برخی از آن‌ها از بعضی از شیوه‌های فروش این شرکت در سال‌های اخیر به شدت عصبانی بودند، از اقدامات اخیرش استقبال کرده‌اند. با این حال دوبیرز و الروسا روی موضوع قیمت گذاری قاطعانه ایستاده‌اند و حتی حاضر نشده‌اند پیشنهاد برخی از مشتریانشان برای خرید با شرایط ویژه را بپذیرند، در حالی که تولیدکنندگان کوچکتر الماس قیمت‌هایشان را کاهش داده‌اند.معدنکاران کوچک‌تر که برخی از آن‌ها پیش از پاندمی برای بقا مبارزه می‌کردند، تخفیف‌های چشمگیری به میزان حداکثر ۲۵ درصد در مراکز تجارت مانند آنتورپ داده‌اند. این مسئله ممکن است تلاش شرکت‌های بزرگ برای مجاب کردن خریداران بزرگ برای آمدن پای میز معامله را دشوارتر کند.بر اساس گزارش بلومبرگ، مدیریت عرضه برای صنعت الماس از زمانی که دوبیرز به انحصارطلبی‌اش پایان داد، یک دردسر دائمی بوده است و ممکن است این بار دشوارتر باشد. دلال‌های صنعت حتی پیش از شیوع پاندمی هم به مشکل برخورده بودند اگرچه بخش خرده فروشی یکی از بخش‌هایی است که شدیدترین آسیب را از قرنطینه دیده است.